Wij willen jou en anderen zo goed mogelijk helpen. Daarom gebruiken wij cookies voor het verzamelen van data waar we van kunnen leren. Zo kunnen we onze website en gebruikerservaring verbeteren. Vind je het oké als we cookies plaatsen?
Ongeveer de helft van de volwassen Nederlanders maakt het verplicht eigen risico van € 385 niet op. De kosten voor zorg uit de basisverzekering zijn voor deze groep Nederlanders dus lager dan € 385. Dit blijkt uit de
Zorgthermometer Verzekerden in Beeld 2024 van Vektis
Waarom het eigen risico niet altijd wordt verhoogd
Over dit onderzoek
De basisverzekering bevat vergoedingen voor de belangrijkste basiszorg. Denk aan de huisarts, logopedie of een behandeling van een medisch specialist (ziekenhuiszorg). Voor de meeste zorg uit de basisverzekering geldt het
eigen risico
. Je betaalt deze zorg zelf, tot het eigen risico op is. Vanaf dat bedrag vergoedt je zorgverzekeraar de zorg die je nodig hebt. De hoogte van het eigen risico is al een aantal jaar hetzelfde: € 385.
Meer dan de helft van de verzekerden maakt het eigen risico niet op, zo blijkt uit de cijfers van Vektis. Ongeveer 20% van alle volwassenen maakt helemaal geen zorgkosten waar het eigen risico voor geldt. Ruim 3 op de 10 volwassenen maakt wel gebruik van deze basiszorg, maar maakt minder zorgkosten dan € 385.
Vooral jongeren maken weinig kosten
Het verschilt per leeftijdsgroep hoeveel zorg een verzekerde gemiddeld nodig heeft. Jongeren van 18 tot en met 34 jaar maken de minste zorgkosten. 71% van hen maakt het eigen risico niet op. Ouderen maken meer gebruik van zorg. Ruim 8 op de 10 verzekerden van 75 jaar en ouder maakt minimaal € 385 aan zorgkosten. Voor de groep van 55 tot en met 74 jaar geldt dat ongeveer 6 op de 10 het eigen risico opmaakt.
Het verplicht eigen risico is voor iedereen even hoog. Wie weinig zorgkosten maakt, kan er daarnaast voor kiezen om vrijwillig het eigen risico te verhogen. Het eigen risico kan in stappen van € 100 worden verhoogd, tot maximaal € 885. In ruil hiervoor krijg je een lagere zorgpremie. Aan de andere kant moet je een groter bedrag zelf betalen, als je onverwachts hoge zorgkosten maakt.
Wanneer is een maximaal eigen risico voordelig en wanneer niet? Het korte antwoord: als je zorgkosten onder de € 385 blijven. Vanaf € 625 aan zorgkosten ben je juist duurder uit. We leggen het uit aan de hand van twee korte rekensommetjes:
Je zorgkosten zijn lager dan € 385
In deze situatie bespaar je tot € 240,00 per jaar met een verhoogd eigen risico. Je betaalt dan namelijk alle gemaakte zorgkosten uit de basisverzekering zelf. Dit is het geval als je het verplicht eigen risico hebt, maar ook als je het eigen risico hebt verhoogd.
Het voordeel van een verhoogd eigen risico is in deze situatie dat de zorgpremie lager is. Bij het maximale eigen risico is de zorgpremie tot € 20,00 per maand goedkoper. Dat komt neer op een besparing van € 240,00 per jaar.
Je zorgkosten zijn hoger dan € 625
In dit geval ben je met het maximaal verhoogde eigen risico duurder uit. Aan de ene kant bespaar je tot € 240,00 per jaar op de zorgpremie. Maar aan de andere kant moet je een groter deel van je gemaakte zorgkosten zelf betalen.
Heb je € 625 aan zorgkosten? Dan betaal je bij een eigen risico van € 885 alle zorgkosten zelf, terwijl je met het verplicht eigen risico alleen de eerste € 385 zelf betaalt. Je bent dus 625 - 385 = € 240 meer kwijt aan zorgkosten. Dit is even hoog als de maximale besparing op de zorgpremie.
Uit de cijfers van Vektis blijkt dat de meeste verzekerden kiezen voor het verplicht eigen risico (€ 385). Sinds 2019 is het percentage Nederlanders met een verhoogd eigen risico vrij stabiel rond de 13%. In het overstapseizoen van 2023 (12 november tot en met 31 december) koos 87,3% het verplicht eigen risico en 12,7% verhoogde het eigen risico.
Van de 2,2 miljoen verzekerden die het eigen risico vrijwillig verhoogden, koos ruim driekwart van hen voor het maximale eigen risico (€ 885). Dit is 9,6% van alle volwassen Nederlanders.
Gekozen eigen risico en gemaakte zorgkosten
De meeste verzekerden kiezen dus voor het verplicht eigen risico van € 385. Van deze groep maakt slechts 48% het verplicht eigen risico op. Op basis van de gemaakte zorgkosten, was (achteraf gezien) bijna de helft van hen goedkoper uit geweest met een verhoogd eigen risico.
Toch is het vrijwillig eigen risico verhogen ook een extra risico op onverwachts hogere zorgkosten. Dat is te zien aan de groep verzekerden die het eigen risico maximaal verhoogde naar € 885: hiervan maakte 10% het verplicht én vrijwillig eigen risico op. Deze groep is na het verhogen van het eigen risico juist meer kwijt aan kosten voor de basisverzekering.
In het kort zien we dat ruim de helft van de Nederlanders mogelijk kan besparen met het kiezen voor een vrijwillig eigen risico. Maar: van de verzekerden die deze mogelijkheid hebben, kiest de meerderheid hier niet voor. Waarom? Onze expert in zorgverzekeringen Nienke Wuits legt uit: "Zorgkosten van een heel jaar zijn nooit helemaal te voorspellen. Veel verzekerden willen mogelijk liever niet het risico lopen op extra hoge zorgkosten." Ook merkt Wuits op dat het vrijwillig eigen risico niet gespreid kan worden betaald. "Je moet dus in één keer een groot bedrag kunnen en willen betalen, als je onverwachts zorgkosten maakt."
Wij onderzochten welk deel van de Nederlandse volwassenen lage zorgkosten heeft en het eigen risico verhoogde. De cijfers zijn afkomstig van Vektis, business intelligence centrum voor de zorg. De gegevens over de gemaakte zorgkosten en het deel dat het eigen risico opmaakt gaan over het kalenderjaar 2022. Dit is het meest recente jaar waarvoor de totaal te verwachten zorgkosten voor meer dan 95% zijn vergoed (
Vektis
). Onderzoek naar gemaakte zorgkosten in eerdere jaren laten een vergelijkbaar beeld zien.
